ABN AMRO | Sector Advisory & Sustainability
Tot veler verrassing werd in 2015 tijdens de Klimaattop in Parijs de scheepvaart, naast de luchtvaart, buiten het historische landenakkoord gehouden. Met als argument dat de uitstoot van scheepvaart niet natiegebonden is. Dat klopt weliswaar, maar maakt de urgentie niet geringer. Immers, berekeningen tonen dat als de scheepvaart een land zou zijn, het in de mondiale top tien zou staan qua uitstoot van broeikasgassen. Tegelijkertijd is de scheepvaart een onmisbare schakel in de internationale handel. Voldoende redenen een nieuwe koers uit te zetten naar een schonere scheepvaartsector.
De Internationale Maritieme Organisatie IMO heeft die handschoen opgepakt. Op 13 april 2018 zijn afspraken gemaakt die moeten leiden tot een absolute reductie van broeikasgassen van minstens 50% in 2050 ten opzichte van 2008. De Green Deal die in juni 2019 in Nederland is afgesloten gaat nog een stap verder en spreekt van 70% reductie. Recentelijk kondigde Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen aan alle sectoren voor uitstoot moeten gaan betalen, wellicht via een CO2 emissie systeem. Samenvattend, de politieke druk om de transitie te versnellen neemt verder toe.
De eerste maatregel staat voor de deur. Vanaf 1 januari 2020 treedt de IMO Low Sulphur Regulation in werking. Dit betreft nieuwe regels voor de toegestane hoeveelheid zwavel in brandstof voor scheepvaart. De zwavellimiet op bestaande fossiele bunkerbrandstoffen moet worden teruggebracht van 3,5 % tot 0,5%. Rederijen kunnen overstappen op een laagzwavelige, maar veel duurdere brandstof, of overgaan tot de installatie van uitstoot beperkende systemen (open of closed loop scrubbers). Een derde variant is het in de vaart nemen van nieuwe schepen met LNG aangedreven motorisering. Rederij Antony Veder is een voorloper op het gebied van LNG, volgens de jury een van de redenen waarom CEO Jan Valkier verkozen is tot nieuwe Havenman van het jaar Rotterdam. Voor 2020 zullen schippers en rederijen in verreweg de meeste gevallen kiezen op laagzwavelige brandstof te gaan varen. Dit zal leiden tot stijgende vrachtprijzen die door verladers zullen moeten worden gedragen.
Naast bovenstaande maatregel die dus al over een paar weken ingaat helpt technologie de scheepvaart verder op weg om de duurzame transitie vorm te geven. Nederland heeft als maritiem land een hoge reputatie op te houden, ook als het gaat om innovatie. En we laten dat zien. De afgelopen periode zijn al meerdere hybride aandrijvingsvarianten (diesel-elektrisch) in de vaart genomen, met als meeste recente wapenfeit het elektrische containerschip Sendoliner. Dit schip heeft in november het prestigieuze Maritime Award ‘KNVTS Schip van het jaar’ gewonnen.
Om nieuwe technologieën te kunnen faciliteren wordt ook naar de rol van havenbedrijven gekeken, met name op gebied van bunkering faciliteiten. Met de doop van de FlexFueler001 heeft de haven van Amsterdam een mooie stap gemaakt naar het efficiënt bunkeren LNG voor de binnenvaart. Mooie voorbeelden waarin de maritieme sector als eco systeem samen optrekt in nieuwe oplossingen voor de scheepvaart.
Een laatste technologische innovatie, weliswaar met een iets langere horizon, is waterstof aandrijving. Dat het echter niet enkel meer verre toekomstmuziek is blijkt uit de aankondiging in juli 2019 van NPRC samen met Nouryon en Lenten Scheepvaart. Zij hebben de intentie een binnenvaartschip te bouwen dat 100% op waterstof gaat varen. Ook de haven van Amsterdam is actief op dit front met hun deelname aan het consortium MissieH2 en het samenwerkingsverband Hydroports.
Technologische innovaties zijn noodzakelijk om richting te geven aan de koers van de maritieme sector naar een duurzame scheepvaart. Dat geldt ook voor het samenspel tussen overheid, rederijen, verladers, havens én financiers. Immers, lange termijn investeringen vragen een passend rendement, ook dat is voorwaardelijk voor toekomstbestendig ondernemen. Als we samen vanuit ieders expertise de schouders eronder zetten is de verduurzaming van de vloot in zicht. Op naar die volgende stap in 2020.